Ορισμός ΚΠΔ (Production Possibility Frontier - PPF ή Production Possibility Curve - PPC): Δείχνει τις μέγιστες ποσότητες ενός αγαθού που είναι δυνατόν να παραχθούν σε μια οικονομία για κάθε δεδομένη ποσότητα του άλλου αγαθού.
Περιορίζεται από:
- την τεχνολογία
- την ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών.
Υποθέσεις (κατασκευής ΚΠΔ)
- Η οικονομία χρησιμοποιεί τους συντελεστές που έχει στη διάθεση της πλήρως και αποδοτικά (Full employment, efficiency).
- Η τεχνολογία της παραγωγής είναι δεδομένη (Constant state of technology).
- Η οικονομία παράγει μόνο δύο προϊόντα.
Παρατηρήσεις:
Έχει αρνητική κλίση (slopes downwards from left to right) η οποία υποδηλώνει την αντίστροφη σχέση των δύο προϊόντων. Για να αυξηθεί η ποσότητα του ενός, μειώνεται (θυσιάζεται) ποσότητα του άλλου.
Χαρακτηρισμός Σημείων
Α: Εφικτός συνδυασμός: Σε αυτό το συνδυασμό, ορισμένοι ή όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές υποαπασχολούνται και η οικονομία δεν εξαντλεί τις παραγωγικές της δυνατότητες.
Β: Άριστος / Μέγιστος συνδυασμός (Αποτελεσματικός κατά Pareto): Σε αυτό το συνδυασμό όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές χρησιμοποιούνται πλήρως και αποδοτικά.
Γ: Ανέφικτος συνδυασμός (ανεπάρκεια παραγωγικών συντελεστών - Κύριο οικονομικό πρόβλημα): Αυτός ο συνδυασμός δεν μπορεί να επιτευχθεί με τους υπάρχοντες παραγωγικούς συντελεστές και τη δεδομένη τεχνολογία παραγωγής.
Ένας ανέφικτος γίνεται εφικτός (ή και μέγιστος) αν:
- βελτιωθεί η τεχνολογία παραγωγής.
- αυξηθούν οι ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών.
- συμβούν και τα 2 παραπάνω ταυτόχρονα.
Ένας εφικτός συνδυασμός γίνεται μέγιστος αν:
όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές χρησιμοποιηθούν πλήρως και αποδοτικά.
Μετατοπίσεις ΚΠΔ
Α) Οικονομική μεγέθυνση (Economic growth) : μετατόπιση ΚΠΔ προς τα δεξιά (shift outwards).
Λόγοι:
- Αύξηση ποσότητας παραγωγικών συντελεστών
- Βελτίωση τεχνολογίας παραγωγής
- Εκπαίδευση εργατικού δυναμικού
- Επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη
- Διεθνές εμπόριο
Β) Οικονομική συρρίκνωση (Recession) : μετατόπιση ΚΠΔ προς τα αριστερά (shift inwards).
Οι περιπτώσεις μετατόπισης της ΚΠΔ είναι αρκετές, και εξαρτώνται από το μέγεθος και την κατεύθυνση των μεταβολών της τεχνολογίας και των παραγωγικών συντελεστών.
Εργατικό Δυναμικό και ΚΠΔ
Εργατικό Δυναμικό = Απασχολούμενοι (εργαζόμενοι) + Άνεργοι
Όταν απο μια χώρα Α φύγει εργατικό δυναμικό για μια άλλη χώρα Β, τότε η ΚΠΔ της χώρας Α μετατοπίζεται προς τα αριστερά, ενώ η ΚΠΔ της χώρας Β μετατοπίζεται προς τα δεξιά (ακόμα και αν παραμείνουν άνεργοι προς το παρόν).
ΑΝΕΡΓΙΑ και ΚΠΔ
Ανεργία = Εφικτός συνδυασμός (υποαπασχόληση).
Όταν αυξάνεται ή μειώνεται το ποσοστό ανεργίας σε μια χώρα, η ΚΠΔ της δεν μετατοπίζεται (μετατόπιση σημείου εντός της ΚΠΔ).
Εξάλειψη ανεργίας = ο εφικτός συνδυασμός γίνεται άριστος