Κόστος Ευκαιρίας ή Εναλλακτικό Κόστος (Opportunity Cost)

Όταν θέλουμε να αυξήσουμε την παραγωγή ενός προϊόντος Χ, αυτό θα είναι εις βάρος της παραγωγής του άλλου προϊόντος Ψ, επειδή θα πρέπει να δεσμεύσουμε  τους περιορισμένους παραγωγικούς συντελεστές που έχουμε στη διάθεση μας. Αυτό είναι το λεγόμενο πραγματικό κόστος. Η θυσία δηλαδή (κόστος) που απαιτείται για να «κερδίσουμε» κάτι!

Υπολογισμός Κόστους Ευκαιρίας για δύο προϊόντα Χ, Ψ

ΚΕ_Χ = μονάδες του αγαθού Ψ που θυσιάζονται / μονάδες του αγαθού Χ που παράγονται   ή  ΚΕ_Χ = ΔΨ / ΔΧ

ΚΕ_Ψ = μονάδες του αγαθού Χ που θυσιάζονται / μονάδες του αγαθού Ψ που παράγονται   ή  ΚΕ_Ψ = ΔΧ / ΔΨ

Και επίσης ισχύει: ΚΕ_Χ =1 / ΚΕ_Ψ

Χρηματικό Κόστος Χ = ΚΕΧ * τιμή αγαθού Ψ

Χρηματικό Κόστος Ψ = ΚΕ_Ψ * τιμή αγαθού Χ

Παρατηρήσεις:

1. Το κόστος ευκαιρίας υπολογίζει ποσότητες και όχι τιμές.
2. Το κόστος ευκαιρίας ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς συνδυασμούς παραμένει σταθερό και για όλους τους ενδιάμεσους συνδυασμούς.
3. Είναι πάντα αρνητικός αριθμός! Το υπολογίζουμε όμως για λογιστικούς λόγους σε απόλυτες τιμές.
4. Είναι συνήθως αυξανόμενο! Αυτό διότι οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή και των 2 προϊόντων. Καθώς θα αυξάνεται η παραγωγή του ενός, θα απαιτούνται ολοένα και περισσότεροι παραγωγικοί συντελεστές από την παραγωγή του άλλου προϊόντος.

5. Το Χρηματικό Κόστος είναι το πραγματικό κόστος εκφρασμένο σε χρήμα!

    

Περιπτώσεις Κόστους Ευκαιρίας

Προσοχή: Το ΚΕ το εξετάζουμε με την ίδια κατεύθυνση καθώς αυξάνεται η παραγωγή του αντίστοιχου προϊόντος!

 1. Αυξανόμενο ΚΕ

• ΚΠΔ κοίλη ως προς την αρχή των αξόνων.
• Οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή των δύο αγαθών.
• Για να παραχθεί μια επιπλέον μονάδα από το ένα προϊόν, θυσιάζονται ολοένα και περισσότερες μονάδες από το άλλο αγαθό.

2. Σταθερό ΚΕ

• ΚΠΔ ευθεία γραμμή ( με συνάρτηση Ψ = α + βΧ). Ισχύει ότι β<0 (κλίση ευθείας και ΚΕχ)
• Οι παραγωγικοί συντελεστές είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή των δύο αγαθών σε σταθερές μεταξύ τους αναλογίες.
• Για να παραχθεί μια επιπλέον μονάδα από το ένα προϊόν, θυσιάζονται σταθερός αριθμός μονάδων από το άλλο.
• Τα προϊόντα είναι ομοειδή μεταξύ τους.

3. Φθίνον ΚΕ

• ΚΠΔ κυρτή ως προς την αρχή των αξόνων.
• Οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή των δύο αγαθών.
• Για να παραχθεί μια επιπλέον μονάδα από το ένα προϊόν, θυσιάζονται ολοένα και λιγότερες μονάδες από το άλλο.

Παρατηρήσεις:

1. Όταν βελτιωθεί η τεχνολογία για το προϊόν Χ, τότε μειώνεται το ΚΕ_Χ και αυξάνεται το ΚΕ_Ψ.
2. Όταν ΚΕ φθίνον, δεν θεωρείται σε αυτή την περίπτωση ΚΠΔ, αφού δεν περιλαμβάνει τους μέγιστους συνδυασμούς!
3. Όταν ΚΕ_Χ = ΚΕ_Ψ = 1, οι συντελεστές είναι εξίσου κατάλληλοι για την παραγωγή των δύο προϊόντων και η ΚΠΔ σχηματίζει ισόπλευρο τρίγωνο με την αρχή των αξόνων.